QUANTUM PHYSICS LEH BIBLE
Pathian in mihring te thiamna a pek atrangin thil tam tak kan hmuchhuak tawh a. Chung zing ami pakhat chu i han en chhin teh ang u.
Thiamna kan han tih ah hian science thiamna kan en bik anga, chutah pawh Quantum Physics, physics a zawnga a har pawlah hian Pathian thilsiam mak leh ropui a lo awm reng zia en ang u aw.
an thil te ber chu "atom" a ni a. Mahse thiamna sang zelin a pho lan danin atom chhungah pawh eng eng emaw a la awm treuh a ni. ATOM te tak te chu i han en chiang leh teh ang.
Atom chhungah hian nucleus leh electrons and lo lang hmasa ber a. Chumi chu ring sawl deuhvin a hual a, a hualtu a dot te reuh te te ho kha electrons chu an ni. Nucleus hi a la thren hran theih cheuva, protons leh neutrons ah. Proton chu positive charge a ni a, neutron chu neutral, electron chu negative charge. Magnet leh current kal reng reng pawh positive leh negative a inhip/inpawt ang hian atom chhungah pawh electron leh proton (nucleus) te hi an inhip a, atom level ah chuan a ri ve mup mup a ni.
"Everything is made from little bits = Engkim hi thil te tak te te atraga lo insiam chhuak an ni"... tih hi Fundamental of Quantum Physics (a innghahna) a ni a. Hemi hmang hian chhui zel ang.
Scientist ten a tun thlenga an la chhut chhuah loh chu, "khawi atrangin nge heng protons, neutrons, electrons te hi an lo chhuah?" tih hi a ni. An chhut chhuah tawh chinah zawhna i han zawt phawt teh ang.
Engtinnge heng electrons leh protons te hi an inhip? An charge vang tiin chhang ila kan chhang sual lovang. Mahse engtinnge neutron (neutral charge) leh proton hi a inhip ve, an inhlawm khawm tlat sia (nucleus)? Hetah tak hian Quantum Physics ngaihnawmna leh thukna kan hmu dawn a ni. Heng protons leh nucleus te inhip tirtu hi "force" a ni e an ti a, scientist te chuan. Chu force chu "electromagnetic force" tiin an sawi thrin a. Mahse scientist te pawh hian electromagnetic force tia hming han pek tawp pawh chu rem lo deuh riauvin an hria a. A chhan chu electromagnetic force anga zirchian emaw, chhut chhuah hleih theih pawh a ni lo. Hei hi a ni mak ve em em chu... Quantum Physics hmanga atom leh thil te tak te te kan chhui thuk zel hian Science law an tih ho hian awmzia an nei lo tulh tulh a. Natural Law hi a in cancel zel (OR) reality kan tih hian awmzia a lo nei lem lo (OR) science hmanga mihring logic-in a hman thiam, thil teh nan a kan hman ber "dimension" hian awmzia a nei hlei thei lo a ni. Hei pawh hi sawi fe tham a awm ang.
Electromagnetic force tia sawi ai chuan quantum tiin an sawi lar zawk a. A nihna pawh a phaw chhuak deuhvin a hriat. He quantum hi particle/thil pakhat a ni nge wave/engemaw fawn vel a ni zawk? tih zawhna hi Einstein a te ho lu ti hai ber tu a lo ni fo reng a ni.
Quantum/Quanta chu nih leh engtinnge a awm reng reng a? Eng dang nilovin, ENG (LIGHT) a ni.
ENG/LIGHT hi FORCE a ni a, eng tluka force na leh chak hi kan mithiamte'n an la hmuchhuak lo a ni. Quantum physics lam atranga an sawi dan chuan, material kan tih zawng zawng hi ENG atranga lo insiam chhuak an ni (OR) matter awm thei zawng zawng hi solidified light/ eng sakhat a ni. Hei hi kum za vel awrh liam ta a mi thiamte hmuhchhuah ka rawn sawi chhawn veleh mai a ni.
Gen 1:3 kha han keu ula, enge Pathianin a siam hmasak ber?
Gen 1:1 ah van leh lei a siam tih kan hmu a. Mahse chang thumna ah ENGTINNGE a siam alo lang fiah ta. ENG a siam phawt a, chu ENG atrang chuan atom a lo insiam a, atom atrangin molecule a insiam a, molecule atrangin matter, chutiang zela lo insiam chhovin kan hmuh theih leh theih loh matter zawng zawng hi a lo insiam chhuak ta a ni.
Nichina kan tarlan tawh angin, quanta particles te khawvel ah khu chuan kan natural law te hian awmzia an nei lem lova. Kan natural law te hriatthiam phak bak atranga influence tu (awmzia neih tirtu tiin letling phawt ang) thupek/command/communicate na atranga che vel an ni. (Isaia 55:8) Pathian dan te hi kan natural law hriatthiam phak bak a ni, tih hi quanta particles ten an rawn prove ta a ni.
Nucleus chhunga protons leh neutrons inhip chhan kha quantum force tiin kan sawi tawh a. Threnkhat chuan protons (nucleus tiin a thren chuan an sawi mai) leh electrons te hi nih leh engtinnge an inhip ve tiin in lo ngaihtuah mai thei a. Quantum force tho hi a ni ti ila kan sawi sual lovang. Hemi te level ah hi chuan electromagnetic force tiin sawi a tam zawk.
Quantum level ha chuan TIME/HUN hian mu leh mal a nei thei lo. Kan TIME an hmang ve tlat lo quanta particles ho hian (Psalms 90:4)
A tir lama kan sawi ang khan quantum force lo chhuahna emaw he force tichetu hi mi thiamte'n an la chhui chhuak bik lova. Ngaihdan pakhatah chuan Pathian a ni tawp mai. Bible kan en chuan Pathian hi Thlarau a nih zia kan hmu a. Hebrai trawngah phei chuan vawi tam tak FORCE tia ziak a awm. Hebrai trawngin RUACH = Spirit/breath/invisible FORCE/wind, etc.
Engkim hi an level hniam/te thei ang bera kan en chuan ENGMAH-LOVAH ah an chang zo vek a. Chutih lai tak chuan ENGMAHLO bawk chuan engkim hi a siam leh lawi si. Gen 1 ah Pathian thilsiam dan kan hmu a. "Create" tih hi Hebrai trawngin BARA a ni a. Bara leh Asah(make) tih word pahnihah hian inhnial na a tam viau laiin Bara tih trawngkam hman a nih hian a tlangpuiin ENGKIM HI ENGMAHLO atrangin..tih te nen ziah an ni zel.
Engkim hi ENG atranga siam a nihzia science in a hmuchhuak tawh kan tih kha Bible ah a inziak reng tih en lawk ang. Johana 1:1-9 kha chhiar ula, Isua hi ENG a ni tih in hmu ang. ENG in engkim a phuar khawm angin Isua pawhin ENGKIM hi a phuar khawm a ni (Kolossa 1:17).
Thil mak ve leh deuh pakhat chu Quantum physics ah hian parallel realities an tih hi a awm a. Quanta world leh natural world. An pahnih a thawk dun tur hian an in mamawh tawn ve ve a ni. Parallel realities example te chu: Tui, wine a chantir. Thilpui hauh reh. Tui chunga kal. Mitthi kaih thawh.
Sawi hmaih chi loh pakhat dang leh chu, Elements (thil peng pakhat pawimawh lai) zawng zawng inkarah hian inter-connection / inthlunzawmna tawp thei lo a awm a ni. (2 Pet 3:10, Thupuan 21:4-5). A mak ve ngawt mai, kan thil hmuh theih leh khawih theih te hi thil hmuh theih loh leh enge an nih pawh kan hriat fiah theih loh atranga lo chhuak an ni. (Heb 11:3, Rom 1:19-20)
A ropui in ti ve em Pathian thil siam dan hi. A va han creative tak. Science hian Pathian thu hi a um ve hnak hnak reng a nia.
Photoelectric leh quantum physics a sulsutu zing a mi scientist ropui Max Plank-a thusawi hi tarlang lawk ang. (Keima duh danin ka letling, original chu google theih a ni).
"Matter zawng zawng lo chhuahna leh an awm ve theih chhan chu FORCE zar a ni a. He force hian atom te a nghawr nghingin a chhunga solar system te ber chu a keng khawm tlat thung si a. Ti hian han zeldin a ngai ta, ngaihtuahna (mind) fin leh thiam tak/concious and intelligent mind a awm ngei a ni tih hi. He ngaihtuahna hi Matrix of all matter chu a ni" a ti a ni. Max Planck-a pawimawhzia kan hriatfiah theih nan hei hi belh leh hram teh ang. Quantum physics a formula kan hman uar em em chu E=hV a ni a. "h" hi Planck's constant an ti a, number bik nei a ni a, tih danglam theih a ni rih lo. Chuti khawp chuan Dr. Planck hi a pawimawhin quantum lamah chuan a chal lang ber pawl a ni.
A khar nan Parallel realities sawi leh lawk ang. Parallel realities tih lai sawifiah dawn chuan Max Planck-a thusawi khi ngun takin chhiar nawn ila..."he quantum force/light force piah amah hian concious and intelligent mind a awm"...a tih kha. Zeldinna a la ni rih a, quantum physics atranga thlir chuan. Scientist te trawngkam hawh lawk ila..."There is another external invisible and unknown force thant influences these quanta particles to exist and operate. This unknown force is communicating with them, commanding them"... chumi awmzia chu, "heng quanta particle te lo awm ve tawp dan leh an chet vel dan hi pawn lam, hmuh theih loh leh hriat theih loh lam atranga thu rawn pe a, rawn function tir tu a awm a ni"... Hetah tak hian Isua'n thu a pek a thlipui a lo reh tak te kha a dik ta thlap a ni. Thlipui chu natural law hmangin a kal dan te kan chhui thei, mahse chawp leh chilh a hau reh thei tu chu quantum world/law ah chauh kan pawm leh thei thung si, external force in a rawn communicate tlat si a.
Pathian in mihring te thiamna a pek atrangin thil tam tak kan hmuchhuak tawh a. Chung zing ami pakhat chu i han en chhin teh ang u.
Thiamna kan han tih ah hian science thiamna kan en bik anga, chutah pawh Quantum Physics, physics a zawnga a har pawlah hian Pathian thilsiam mak leh ropui a lo awm reng zia en ang u aw.
an thil te ber chu "atom" a ni a. Mahse thiamna sang zelin a pho lan danin atom chhungah pawh eng eng emaw a la awm treuh a ni. ATOM te tak te chu i han en chiang leh teh ang.
Atom chhungah hian nucleus leh electrons and lo lang hmasa ber a. Chumi chu ring sawl deuhvin a hual a, a hualtu a dot te reuh te te ho kha electrons chu an ni. Nucleus hi a la thren hran theih cheuva, protons leh neutrons ah. Proton chu positive charge a ni a, neutron chu neutral, electron chu negative charge. Magnet leh current kal reng reng pawh positive leh negative a inhip/inpawt ang hian atom chhungah pawh electron leh proton (nucleus) te hi an inhip a, atom level ah chuan a ri ve mup mup a ni.
"Everything is made from little bits = Engkim hi thil te tak te te atraga lo insiam chhuak an ni"... tih hi Fundamental of Quantum Physics (a innghahna) a ni a. Hemi hmang hian chhui zel ang.
Scientist ten a tun thlenga an la chhut chhuah loh chu, "khawi atrangin nge heng protons, neutrons, electrons te hi an lo chhuah?" tih hi a ni. An chhut chhuah tawh chinah zawhna i han zawt phawt teh ang.
Engtinnge heng electrons leh protons te hi an inhip? An charge vang tiin chhang ila kan chhang sual lovang. Mahse engtinnge neutron (neutral charge) leh proton hi a inhip ve, an inhlawm khawm tlat sia (nucleus)? Hetah tak hian Quantum Physics ngaihnawmna leh thukna kan hmu dawn a ni. Heng protons leh nucleus te inhip tirtu hi "force" a ni e an ti a, scientist te chuan. Chu force chu "electromagnetic force" tiin an sawi thrin a. Mahse scientist te pawh hian electromagnetic force tia hming han pek tawp pawh chu rem lo deuh riauvin an hria a. A chhan chu electromagnetic force anga zirchian emaw, chhut chhuah hleih theih pawh a ni lo. Hei hi a ni mak ve em em chu... Quantum Physics hmanga atom leh thil te tak te te kan chhui thuk zel hian Science law an tih ho hian awmzia an nei lo tulh tulh a. Natural Law hi a in cancel zel (OR) reality kan tih hian awmzia a lo nei lem lo (OR) science hmanga mihring logic-in a hman thiam, thil teh nan a kan hman ber "dimension" hian awmzia a nei hlei thei lo a ni. Hei pawh hi sawi fe tham a awm ang.
Electromagnetic force tia sawi ai chuan quantum tiin an sawi lar zawk a. A nihna pawh a phaw chhuak deuhvin a hriat. He quantum hi particle/thil pakhat a ni nge wave/engemaw fawn vel a ni zawk? tih zawhna hi Einstein a te ho lu ti hai ber tu a lo ni fo reng a ni.
Quantum/Quanta chu nih leh engtinnge a awm reng reng a? Eng dang nilovin, ENG (LIGHT) a ni.
ENG/LIGHT hi FORCE a ni a, eng tluka force na leh chak hi kan mithiamte'n an la hmuchhuak lo a ni. Quantum physics lam atranga an sawi dan chuan, material kan tih zawng zawng hi ENG atranga lo insiam chhuak an ni (OR) matter awm thei zawng zawng hi solidified light/ eng sakhat a ni. Hei hi kum za vel awrh liam ta a mi thiamte hmuhchhuah ka rawn sawi chhawn veleh mai a ni.
Gen 1:3 kha han keu ula, enge Pathianin a siam hmasak ber?
Gen 1:1 ah van leh lei a siam tih kan hmu a. Mahse chang thumna ah ENGTINNGE a siam alo lang fiah ta. ENG a siam phawt a, chu ENG atrang chuan atom a lo insiam a, atom atrangin molecule a insiam a, molecule atrangin matter, chutiang zela lo insiam chhovin kan hmuh theih leh theih loh matter zawng zawng hi a lo insiam chhuak ta a ni.
Nichina kan tarlan tawh angin, quanta particles te khawvel ah khu chuan kan natural law te hian awmzia an nei lem lova. Kan natural law te hriatthiam phak bak atranga influence tu (awmzia neih tirtu tiin letling phawt ang) thupek/command/communicate na atranga che vel an ni. (Isaia 55:8) Pathian dan te hi kan natural law hriatthiam phak bak a ni, tih hi quanta particles ten an rawn prove ta a ni.
Nucleus chhunga protons leh neutrons inhip chhan kha quantum force tiin kan sawi tawh a. Threnkhat chuan protons (nucleus tiin a thren chuan an sawi mai) leh electrons te hi nih leh engtinnge an inhip ve tiin in lo ngaihtuah mai thei a. Quantum force tho hi a ni ti ila kan sawi sual lovang. Hemi te level ah hi chuan electromagnetic force tiin sawi a tam zawk.
Quantum level ha chuan TIME/HUN hian mu leh mal a nei thei lo. Kan TIME an hmang ve tlat lo quanta particles ho hian (Psalms 90:4)
A tir lama kan sawi ang khan quantum force lo chhuahna emaw he force tichetu hi mi thiamte'n an la chhui chhuak bik lova. Ngaihdan pakhatah chuan Pathian a ni tawp mai. Bible kan en chuan Pathian hi Thlarau a nih zia kan hmu a. Hebrai trawngah phei chuan vawi tam tak FORCE tia ziak a awm. Hebrai trawngin RUACH = Spirit/breath/invisible FORCE/wind, etc.
Engkim hi an level hniam/te thei ang bera kan en chuan ENGMAH-LOVAH ah an chang zo vek a. Chutih lai tak chuan ENGMAHLO bawk chuan engkim hi a siam leh lawi si. Gen 1 ah Pathian thilsiam dan kan hmu a. "Create" tih hi Hebrai trawngin BARA a ni a. Bara leh Asah(make) tih word pahnihah hian inhnial na a tam viau laiin Bara tih trawngkam hman a nih hian a tlangpuiin ENGKIM HI ENGMAHLO atrangin..tih te nen ziah an ni zel.
Engkim hi ENG atranga siam a nihzia science in a hmuchhuak tawh kan tih kha Bible ah a inziak reng tih en lawk ang. Johana 1:1-9 kha chhiar ula, Isua hi ENG a ni tih in hmu ang. ENG in engkim a phuar khawm angin Isua pawhin ENGKIM hi a phuar khawm a ni (Kolossa 1:17).
Thil mak ve leh deuh pakhat chu Quantum physics ah hian parallel realities an tih hi a awm a. Quanta world leh natural world. An pahnih a thawk dun tur hian an in mamawh tawn ve ve a ni. Parallel realities example te chu: Tui, wine a chantir. Thilpui hauh reh. Tui chunga kal. Mitthi kaih thawh.
Sawi hmaih chi loh pakhat dang leh chu, Elements (thil peng pakhat pawimawh lai) zawng zawng inkarah hian inter-connection / inthlunzawmna tawp thei lo a awm a ni. (2 Pet 3:10, Thupuan 21:4-5). A mak ve ngawt mai, kan thil hmuh theih leh khawih theih te hi thil hmuh theih loh leh enge an nih pawh kan hriat fiah theih loh atranga lo chhuak an ni. (Heb 11:3, Rom 1:19-20)
A ropui in ti ve em Pathian thil siam dan hi. A va han creative tak. Science hian Pathian thu hi a um ve hnak hnak reng a nia.
Photoelectric leh quantum physics a sulsutu zing a mi scientist ropui Max Plank-a thusawi hi tarlang lawk ang. (Keima duh danin ka letling, original chu google theih a ni).
"Matter zawng zawng lo chhuahna leh an awm ve theih chhan chu FORCE zar a ni a. He force hian atom te a nghawr nghingin a chhunga solar system te ber chu a keng khawm tlat thung si a. Ti hian han zeldin a ngai ta, ngaihtuahna (mind) fin leh thiam tak/concious and intelligent mind a awm ngei a ni tih hi. He ngaihtuahna hi Matrix of all matter chu a ni" a ti a ni. Max Planck-a pawimawhzia kan hriatfiah theih nan hei hi belh leh hram teh ang. Quantum physics a formula kan hman uar em em chu E=hV a ni a. "h" hi Planck's constant an ti a, number bik nei a ni a, tih danglam theih a ni rih lo. Chuti khawp chuan Dr. Planck hi a pawimawhin quantum lamah chuan a chal lang ber pawl a ni.
A khar nan Parallel realities sawi leh lawk ang. Parallel realities tih lai sawifiah dawn chuan Max Planck-a thusawi khi ngun takin chhiar nawn ila..."he quantum force/light force piah amah hian concious and intelligent mind a awm"...a tih kha. Zeldinna a la ni rih a, quantum physics atranga thlir chuan. Scientist te trawngkam hawh lawk ila..."There is another external invisible and unknown force thant influences these quanta particles to exist and operate. This unknown force is communicating with them, commanding them"... chumi awmzia chu, "heng quanta particle te lo awm ve tawp dan leh an chet vel dan hi pawn lam, hmuh theih loh leh hriat theih loh lam atranga thu rawn pe a, rawn function tir tu a awm a ni"... Hetah tak hian Isua'n thu a pek a thlipui a lo reh tak te kha a dik ta thlap a ni. Thlipui chu natural law hmangin a kal dan te kan chhui thei, mahse chawp leh chilh a hau reh thei tu chu quantum world/law ah chauh kan pawm leh thei thung si, external force in a rawn communicate tlat si a.